مخاطب اظهارات مشاور بین‌الملل رهبر ایران البته کسی نبود جز مقتدی صدر، روحانی پرنفوذ شیعه و ائتلاف تحت رهبری‌اش که علاوه بر گروه‌های شیعی، چهره‌های کمونیست و ملی‌گرا را نیز در خود جای داده بود. ائتلافی که سرانجام با کسب 54 کرسی، برنده‌ی انتخابات سراسری 12 مه 2018 عراق شد.
هر چند فاکتورهایی نظیر بیانیه‌ی آیت‌الله سیستانی، عملکرد دولت‌های قبلی و تاکید سائرون بر مبارزه با فساد از عوامل اصلی شگفتی‌آفرینی این لیست نوپا ذکر می‌شود اما شعارهای ضدایرانی هواداران صدر در جشن پیروزی خود گواه این مدعاست که دسته‌گلی که دیپلمات کهن‌سال ایرانی در بغداد به آب داده بود، در کنار دیگر عوامل مرتبط با حضور ایران در عراق تا چه اندازه در پیروزی لیست سائرون نقش داشت. با این وجود اما بازنده نامیدن ایران در پرونده‌ی انتخابات عراق گزاره‌ای است که باید در صحت آن تردید کرد.
نگاهی اجمالی به فهرست‌های منتخب انتخابات عراق نشان می‌دهد که به ترتیب لیست‌های سائرون (مقتدی صدر)، فتح (هادی عامری)، نصر (حیدر عبادی)، دولت قانون (نوری مالکی)، حزب دمکرات کردستان (نچيروان بارزانی)، ائتلاف الوطنیه (ایّاد علاوی)، جریان حکمت ملّی (عمّار حکیم) و اتحادیه‌ی میهنی کردستان (کوسرت رسول) از شانس بیش‌تری برای تاثیرگذاری بر تشکیل دولت آینده برخوردار هستند.
بی‌تردید یکی از مهم‌ترین مسائلی که زمینه‌ی ائتلاف یا افتراق لیست‌های فوق را فراهم خواهد ساخت، موضع آنان در قبال حضور ایران در عراق است. از میان فهرست‌های فوق، صدر با اختصاص 54 کرسی اعلام کرده که در نظر دارد در ائتلاف با ایّاد علاوی که با رهبری جمعی از سکولارها و سنی‌ها موفق به کسب 21 کرسی شده و جریان تکنوکرات حکمت ملی متعلق به عمار حکیم که 19 کرسی را کسب کرده است، دولت آینده را تشکیل دهد. نکته‌ی‌ حائز اهمیت این‌که منابع خبری از تمایل صدر به برکشیدن علی دوای، استاندار میسان به عنوان نخست‌وزیر خبر می‌دهند. این دولت احتمالی، عراق را از ایران دور خواهد کرد.
در طرف مقابل، ائتلاف فتح به رهبری هادی عامری که با کسب 47 کرسی در جایگاه دوم قرار گرفته است، نزدیک‌ترین لیست به ایران به شمار می‌آید. دیگر متحد ایران یعنی «نوری مالکی» نیز با کسب 26 کرسی از توان چانه‌زنی بالایی در انتخاب نخست‌وزیر برخوردار خواهد بود. 
با این حال اما هیچ یک از ائتلاف‌های احتمالی فوق به حد نصاب لازم برای تشکیل کابینه یعنی 165 کرسی نخواهند رسید. در این رابطه، گروه‌هایی که در فضاى سياسى عراق به عنوان متحد و یا مخالف استراتژیک ایران شناخته نمی‌شوند، از نقش بی‌بدیلی در شکل‌گیری دولت آینده برخوردار خواهند بود.
مهم‌ترین این گروه‌ها ائتلاف نصر به رهبری «حیدر عبادی»، نخست‌وزیر کنونی است که با 42 کرسی در جایگاه سوم قرار گرفته که در این میان، احتمال پیوستن عبادیِ مدعیِ نخست‌وزیری به ائتلاف نزدیک به ایران بیش از امکان نزدیکی وی به لیست‌هایی نظیر «سائرون» و «الوطنیه» خواهد بود که مخالفت با دولت‌مردان کنونی را یکی از دلایل اصلی حضور فعال خود عنوان می‌کنند. با این وجود، ائتلاف ليست نصر با فتح و دولت قانون قطعی نیست چرا که خبرها حاکی از مخالفت عامری و مالکی با نخست‌وزیری عبادی و البته گزینه‌ پیشنهادی بعدی وی یعنی طارق نجم است. 
از طرف دیگر و با حذف جلال طالبانی از صحنهی سیاست عراق و تضعیف جایگاه مسعود بارزانی در نتیجه‌ی‌ همه‌پرسی کردستان، دیگر از انسجام گذشته در اردوگاه کردها خبری نیست و این دو حزب با لیست‌های جداگانه وارد انتخابات شدند. در این میان، حزب دمکرات که با کسب 25 کرسی در صدر احزاب کردی قرار گرفته است، به طور طبیعی متحد ترکیه و نه ایران به شمار آمده و نزدیکی این حزب به مقتدى صدر محتمل است. چشم‌انداز اتحادیه‌ی میهنی که در تمامی این سال‌ها متحد طبیعی ایران بوده اما چندان شفاف به نظر نمی‌رسد. با مرگ طالبانی، حال هر چند رهبری حزب به کوسرت رسول از دوستان بارزانی واگذار شده اما جناح وفادار به طالبانی به رهبری همسر و فرزندان وی هم‌چنان به ایران متمایل است.
به تمامی این گمانه‌زنی‌ها البته باید به عدم تعادل سیاسی و تصمیم‌گیری‌های خلق‌الساعه مقتدی صدر و البته ناهمگن بودن ائتلاف سائرون اشاره کرد. عاملی که بی‌تردید در ادامه‌ صدر را با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهد ساخت. از طرف دیگر و در میان گروه‌های هوادار ایران، شمار داعیه‌داران ردای نخست‌وزیری بیش‌تر است که تمامی این عوامل دست به دست هم داده‌اند تا پروسه‌ی انتخاب نخست‌وزیر و چینش کابینه سخت و پیچیده شود. 
در آشفته‌بازار تشکیل کابینه در عراق و در حالی که لیست‌های برنده مسیر سختی برای تشکیل کابینه‌ی پیش‌رو دارند، نقش احزاب و گروه‌های کوچک از اهمیت به‌سزایی برخوردار خواهد بود. احزاب اسلامی کردی، لیست‌های با هویت استانی و افراد مستقل از جمله‌ی این گروه‌ها هستند که چرخش آن‌ها به سمت هر کدام از لیست‌های پیروز می‌تواند به تشکیل دولت آینده یاری رساند.       
نخست وزير آينده‌ی عراق از هر حزب و جناحى كه باشد، به نظر نمى‌رسد نفوذ ايران در اين همسايه‌ی غربى حداقل در كوتاه مدت با چالشى جدى مواجه شود. با اين حال، دولت‌مردان ايرانى بايد راه‌حلى سريع و پايدار براى كاهش مخالفت‌هاى پرطنين و رو به تزايد افكارعمومى و احزاب عراقى با حضور ايران در اين كشور بيابند.

* چاپ شده در سیمره 453(20 خردادماه 97)