نقد مطلب «عجم» یا «اَجَم» نوشته نگارنده (علی مرتضایی)  که توسط  آقای دکتر کامین عالی‌پور  با عنوان (نه «عجم»! نه «اَجَم«! ) در شماره‌ی 453 هفته‌نامه‌ی سیمره انتشار یافته است.
 در پاسخ به نقد آقای دکتر
اول: شرط نخست برای نقد هر اثری بررسی دقیق آن اثر و نقد منطقی و علمی فارغ از تعصب است.
اما به دلایل پی‌آمد به نظر می‌رسد که در گفتار آقای دکتر کامین عالی‌پور اصول نقد رعایت نشده باشد. چرا؟

یکی از موضوعات و مسائل بسیار مهم در هر بخش تولیدی اقتصاد، از جمله بخش کشاورزی، توزیع و در اصل سامانه‌ی خرید و فروش آن محصولات است. زیرا در صورتی تولید می‌تواند وارد چرخه‌ی اقتصاد گردد که برای آن مبادله‌ای صورت گیرد و در حقیقت تولید بدون انجام مبادله اصولاً،  تولید اقتصادی به آن اطلاق نمی‌گردد. در صورت انجام تبادل است که ضریب فزاینده درآمد برای تولید هر کالا اتفاق می‌افتد و ارزش‌افزوده و نهایتاً منفعت اجتماعی آن نصیب جامعه می‌گردد. بنابراین توزیع محصولات از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. متاسفانه سامانه‌ی توزیع محصولات کشاورزی در کشور ما با اشکالات و موانع جدی ساختاری و اجرایی مواجه است که این موضوع، وضعیت تولید و عرضه‌ي محصولات مذکور را تا حد بسیار زیادی متاثر نموده‌است. حاشیه بازاریابی(1) این محصولات بسیار بالا و حتا گاهی تا 80 درصد نیز می‌رسد(کرباسی، 1393). وجود حلقه‌های متعدد دلالی و واسطه‌گری در داخل این سامانه یکی از مهم‌ترین علل ایجاد اشکال و ناکارآمدی در آن است. آن‌چه در این میان نگران‌کننده است کاهش سود خالص و درآمد تولیدکنندگان از یک سو و نیز کاهش مطلوبیت مصرف کنندگان از سویی دیگر است. نتیجه این پدیده، کاهش شدید انگیزه‌ی تولیدکنندگان و خروج تدریجی نیروهای فعال و مولد از بخش وهم‌چنین کاهش بهره‌وری عوامل تولید می‌باشد.

آن چه امروزه با نام زبان لکی و مردم لک زبان می‌شناسیم بخش اعظم هویت فرهنگی و جمعیت انسانی لرستان فِیلی است تا جایی که اگر بتوان از میان گروه‌های زبانی و فرهنگی منطقه (استان‌های لرستان، ایلام و کرمانشاه) یک گروه را مصداق نام «لر» دانست ما لک‌ها هستیم، اشارات و شواهد تاریخی نیز حاکی از همین واقعیت است که در اکثریت قریب به اتفاق منابع، نام «لر کوچک» و بعداً «لر فیلی» برای مردم لک و نام «لری» برای زبان این مردم استفاد شده است. اما خودِ نام «لک» از چه زمانی به این مردم اطلاق شد؟ نگارنده سلسه مطالبی در دست انتشار دارم که از زوایای گوناگون به این پرسش پرداخته‌ام.

آن چه امروزه با نام زبان لکی و مردم لک زبان می‌شناسیم بخش اعظم هویت فرهنگی و جمعیت انسانی لرستان فِیلی است تا جایی که اگر بتوان از میان گروه‌های زبانی و فرهنگی منطقه‌ (استان‌های ایلام، لرستان و کرمانشاه) یک گروه را مصداق نام «لر» دانست ما لک‌ها هستیم، اشارات و شواهد تاریخی نیز حاکی از همین واقعیت است که در اکثریت قریب به اتفاق منابع، نام «لر کوچک» و بعداً «لر فیلی» برای مردم لک و نام «لری» برای زبان این مردم استفاد شده‌است. اما خودِ نام «لک» از چه زمانی به این مردم اطلاق شد؟

بدیهی است که برای دانستن معنای واژه‌ای به فرهنگ لغت‌ها مراجعه می‌کنیم چرا که فرهنگ‌نویسان معنای واژگان را از متون مختلف در ادوار مختلف استخراج کرده‌اند و به ثبت رسانیده‌اند (در فرهنگ‌های بزرگ و معتبر شاهد مثال‌ها را نیز ثبت می‌کنند) و اما عجم و اَجَم؛ عجم؛ در فرهنگ‌ها به این معانی ثبت شده: غیرعرب.

اقدامات اقتصادی  و زیربنایی:
 به لحاظ اقتصادی برای آن‌که کالایی بتواند هم سودِ تولیدکننده را تضمین نماید و هم مطلوبیت مصرف‌کننده را، باید با تکیه بر دو اصل اساسی و مهم اقتصادی تولید شده باشد. این دو اصل یکی مزیت نسبی و دیگری افزایش بهره‌وری عوامل تولید می‌باشد. رعایت اصل مزیت نسبی در مورد تولید، یعنی آن‌که کالایی تولید شود که نسبت به کالاهای دیگر هزینه‌ی تولید آن کم‌تر و یا درآمد آن بیش‌تر باشد. این موضوع در گروه الزامات اکولوژیک، اقلیمی، نیروی انسانی، فناوری و حتا سیاستی است. برای مثال فرض می‌کنیم که تولید یک محصول کشاورزی، با شرایط آب و هوایی یک منطقه سازگار بوده، تقاضای موثر نیز برایش وجود داشته باشد، عوامل و نهاده‌های تولید نیز به مقدار زیاد و ارزان فراهم باشند، در این- صورت می‌توان گفت کالای مذکور دارای مزیت نسبی است. لذا اگر این‌گونه کالا تولید و به بازار عرضه گردد، هزینه‌اش پایین‌تر و یا درآمدش بیش‌تر است. کالای دارای مزیت نسبی هم می‌تواند وارد بازارهای ملی و داخلی گردد و هم می‌تواند سهم کشور را از بازارهای جهانی افزایش داده و به بهتر شدن تراز مبادلات اقتصادی کمک نماید.

آن‌چه امروزه با نام زبان لکی و مردم لک زبان می‌شناسیم بخش اعظم هویت فرهنگی و جمعیت انسانی لرستان فِیلی است تا جایی که اگر بتوان از میان گروه‌های زبانی و فرهنگی منطقه‌ (استان‌های ایلام، لرستان و کرمانشاه) یک گروه را مصداق نام «لر» دانست ما لک‌ها هستیم، اشارات و شواهد تاریخی نیز حاکی از همین واقعیت است که در اکثریت قریب به اتفاق منابع نام «لر کوچک» و بعداً «لر فیلی» برای مردم لک و نام «لری» برای زبان این مردم استفاد شده است.

دوازدهم اردی‌بهشت سال93 طوفان وزید و شاخه نوخیزی از درخت تناور فرهنگ و هنر این کهن بوم و بر را شکست و اهالی هنر و هنر دوستان را در ماتمی عظیم فرو برد. در آن ایام مردی دیده از جهان فرو بست که دنیایی از احساس و هنر بر سرانگشتان مردانه‌اش جاری می‌شد. مردی با هیبت و هیمنه‌ای عارفانه که ناخواسته جوان‌مردی، ادب و دل پاکی‌اش را به مخاطب القا می‌کرد مردی که خارج از اراده به او و کارهایش اعتماد می‌کردی و وقتی قلندروار زخمه بر تار می‌نواخت چنان احساسات خود را به مخاطب انتقال می‌داد که بی‌اختیار اشک بر چشمان همه جاری می‌شد. هیبت و هیمنه‌اش وانمود می‌کرد که نواختنش از جنس شور و هیجان است اما سراسر آثار او احساس است نه هیجان.

اشاره:‌ از سریا داودی‌حموله، شاعر، منتقد و پژوهش‌گر فرهنگ مردم، دو مجموعه شعر، «اَم اَت»  و«سِرنادهای میترائیک» منتشر شده‌است.